Marina stała przy zlewie w kuchni, machinalnie myjąc talerze dzieci po śniadaniu, gdy usłyszała te słowa. Woda płynęła cienkim strumieniem, a coś w jej wnętrzu boleśnie się skurczyło.

„Jadę na wakacje bez ciebie! Potrzebuję odpoczynku od ciebie i dzieci!” – powtórzył Andriej, nie odrywając wzroku od telefonu, na którym przeglądał zdjęcia tropikalnych kurortów.

Powoli zakręciła kran i odwróciła się. Jej mąż siedział przy stole w frotowym szlafroku, leniwie przeglądając strony internetowe biur podróży.

Na jego twarzy malował się spokój mężczyzny przyzwyczajonego do samodzielnego podejmowania decyzji.

„Widzisz, Marin” – kontynuował, nawet na nią nie patrząc – „pracuję jak szalony w fabryce. Rafinacja ropy naftowej to nie przelewki. Stres jest kolosalny, odpowiedzialność ogromna. Muszę dobrze wyzdrowieć, żeby móc utrzymać całą rodzinę”.

Płacz młodszego dziecka był słyszalny w pokoju dziecięcym. Marina automatycznie tam poszła, ale zatrzymała się na progu kuchni.

„Co myślisz, że robię? Relaksuję się?” Jej głos drżał od tłumionych emocji.

Andriej w końcu podniósł wzrok:

– Co ty porównujesz? Twoja praca w księgowości nie należy do moich obowiązków. Poza tym jesteś w domu z dziećmi… To naturalne dla kobiety.

Marina poczuła, jak ogarnia ją fala urazy. Naturalnie? Wstała o wpół do siódmej, obudziła trójkę dzieci, zrobiła śniadanie, przygotowała je do szkoły i przedszkola, a potem pracowała osiem godzin, odebrała dzieci, ugotowała obiad, pomogła w lekcjach, położyła je spać, umyła, posprzątała… I tak każdego dnia, bez dni wolnych, bez urlopu.

– Andriej, – usiadła naprzeciwko niego, – kiedy ostatnio pomagałeś mi z dziećmi? Kiedy gotowałeś obiad? Kiedy byłeś na zebraniu rodziców?

– Mar, co ty zaczynasz? – Skrzywił się, jakby bolał go ząb. – Zapracowuję się na śmierć, żeby utrzymać rodzinę. Moja pensja jest trzy razy wyższa niż twoja. Czy to nie jest wkład?

– Czy moje życie nie jest wkładem? – Głos Mariny się załamał. – Pracuję, wychowuję twoje dzieci, prowadzę dom…

„Nasze dzieci” – poprawił go roztargnionym tonem, wracając do telefonu. „A tak przy okazji, spójrz na widoki na Malediwach. Nurkowanie tam jest niesamowite. Wyobraź sobie, rafy koralowe, kolorowe ryby…”

Marina spojrzała na niego i po raz pierwszy od piętnastu lat małżeństwa zobaczyła go naprawdę. Ten mężczyzna, z którym dzieliła łóżko, kuchnię i opiekę nad dziećmi, był dla niej zupełnie obcy. Kiedy to się stało? Kiedy przestała być jego partnerką, a stała się po prostu jego pracownicą?

Z pokoju dziecięcego dobiegł kolejny wybuch płaczu. Tym razem płakały dwie osoby.

„Idźcie ich zobaczyć” – poprosił Andriej, nie podnosząc głowy.

Marina nie ruszyła się z miejsca.

– Idź sam. To też twoje dzieci.

– Marin, proszę nie zaczynaj. Boli mnie głowa po wczorajszym. Koledzy chcieli świętować zakończenie projektu w barze.

„Byłeś w barze, a ja opiekowałam się dziećmi” – stwierdziła. „Jak zwykle”.

– Co się z tobą dzieje? – Andriej w końcu odłożył telefon i przyjrzał się uważnie żonie. – Dziwnie się dziś zachowujesz.

Dziwne. Tak, może i była dziwna. Dziwna była jej uległość, jej gotowość zniesienia wszystkiego, wybaczenia wszystkiego, zrozumienia wszystkiego. A teraz coś się zmieniło. Coś w niej zaskoczyło i nie poczuła bólu, lecz dziwną ulgę.

„Ile kosztują twoje wakacje?” zapytała.

– No cóż, dobra dwutygodniowa wyprawa nurkowa kosztuje około trzystu tysięcy. Dlaczego pytasz?

— Czy mamy te pieniądze?

– Jasne. Nie odkładałem tego bez powodu. – Andriej uśmiechnął się z zadowoleniem. – To prawda, w tym roku nie mam co liczyć na urlop, ale trudno. Najważniejsze, żebym dobrze wypoczął i pracował jeszcze wydajniej.

Marina skinęła głową i poszła do pokoju dziecięcego. Misza i Sonia kłócili się o zabawkę, a półtoraroczny Artem płakał w łóżeczku. Marina podniosła niemowlę, rozdzieliła starsze dzieci i zmieniła Artemowi pieluchę. Wszystko jak zwykle. Jak co dzień od piętnastu lat.

Tylko jedna myśl krążyła jej teraz po głowie: trzysta tysięcy. Ich wspólne odłożone pieniądze. Oszczędności rodzinne, w które również inwestowała, odmawiając sobie nowych ubrań, kosmetyków i fryzjera.

Wieczorem, kiedy dzieci w końcu zasnęły, Marina usiadła przy komputerze. Andriej oglądał telewizję, od czasu do czasu komentując ostatni mecz:

– Kretynie! Gdzie on wali? Stoi przy bramie!

Marina milczała, studiując strony internetowe biur podróży. Morze, obozy dla dzieci… Ceny, terminy, programy. Robiła kalkulacje, układała plany.

„Na co patrzysz?” zapytał mąż w przerwie reklamowej.

„Na wakacjach” odpowiedziała, nie odwracając się.

– Mar, wyjaśniłem. W tym roku nie starczy pieniędzy dla wszystkich. Może w przyszłym roku…

– Następnym razem będziesz chciał znowu zrobić sobie od nas przerwę.

– Nie dramatyzuj. Po prostu teraz ciężko pracuję. Muszę odpocząć.

Marina zamknęła laptopa i zwróciła się do męża:

— Czy nie muszę odpocząć?

– No, daj spokój… Możesz odpocząć w domu. Włącz sobie serial, weź kąpiel…

— Kiedy? Między gotowaniem obiadu a praniem? A może między karmieniem Artema a pomaganiem Soni w matematyce?

Andriej westchnął:

– Marin, wystarczy. Wszystkie kobiety zajmują się domem i dziećmi. To normalne.

„Wszystkie kobiety mają prawo do odpoczynku” – powiedziała cicho.

– Oczywiście, że tak. Ale teraz nie ma takiej możliwości. Pieniędzy starczy tylko na jedne wakacje.

– Nasze wspólne pieniądze.

– Tak, ale zarabiam więcej.

– I pracuję więcej. 24 godziny na dobę.

Andriej zirytowany zmienił kanał:

– Nie zaczynaj znowu tej piosenki. Jestem zmęczony.

Marina patrzyła na niego przez dłuższą chwilę. Zmęczona. Zawsze był zmęczony, jeśli chodziło o rodzinę, dzieci, jej potrzeby. Ale nigdy nie znudziło mu się chodzenie do baru z przyjaciółmi, granie w piłkę nożną w weekendy, siedzenie godzinami przy grach komputerowych.

Następnego dnia, gdy Andriej był w pracy, Marina wykonała kilka telefonów. Do biura podróży, do mamy, do szefa w pracy. Do wieczora miała już gotowy plan.

„Andrieju” – powiedziała, kiedy wrócił do domu – „musimy porozmawiać”.

– Nie teraz, Mar. To był ciężki dzień. Nagły wypadek w ośrodku. Ledwo daliśmy radę.

– To jest ważne.

– Co może być ważniejsze niż bezpieczeństwo produkcji? – Poszedł do łazienki. – Porozmawiamy później.

Potem, jak zwykle, nie nadeszło. Andriej zjadł kolację, obejrzał wiadomości i poszedł wcześnie spać. Marina długo siedziała w kuchni, rozmyślając nad swoim planem. Nie była już zła. Gniew ustąpił miejsca jakiejś zimnej determinacji.

Tydzień później, gdy Andriej znów zagłębiał się w badania nad wyprawami nurkowymi, Marina weszła do kuchni z teczką dokumentów.

„Kupiłam bilety” – powiedziała spokojnie.

„Jakie vouchery?” – nie zrozumiał od razu.

— Dla siebie i dzieci. Morze, obóz dla dzieci z pokojami rodzinnymi. Trzy tygodnie.

Andriej powoli odłożył telefon:

— Za jakie pieniądze?

— Za zaoszczędzone pieniądze.

– Mar, to są pieniądze na moje wakacje!

„To nasze rodzinne oszczędności” – powtórzyła spokojnie. „I wydałam je na rodzinne wakacje”.

– Zwariowałeś? Anuluj to natychmiast!

– NIE.

Słowo to zabrzmiało cicho, ale z taką stanowczością, że Andriej po raz pierwszy od wielu lat naprawdę spojrzał na swoją żonę.

– Co masz na myśli mówiąc “nie”?

– To znaczy, że nie odpoczywałam, nie pamiętam ile lat. Przez piętnaście lat byłam matką, żoną, gospodynią domową, kucharką, nianią. Jestem tak samo zmęczona jak ty. I mam prawo odpocząć.

– Mieliśmy umowę! Muszę dobrze odpocząć, żeby móc efektywnie pracować!

„Nie mieliśmy żadnego porozumienia” – Marina usiadła naprzeciwko niego. „To była twoja wyłączna decyzja. Jak zawsze”.

– Marin, bądź rozsądny. Moje wakacje to inwestycja w rodzinę. Odpocznę, nabiorę sił, zarobię więcej…

– A co to są moje wakacje? Kaprys?

– No cóż… Możesz odpocząć w domu…

– W domu, gdzie gotuję, sprzątam, piorę, wychowuję dzieci? – Marina się zaśmiała, ale ten śmiech był gorzki. – Andriej, rozumiesz, co mówisz?

Pozostał w milczeniu, wyraźnie próbując znaleźć argumenty.

„Dobrze” – powiedział w końcu. „Chodźmy wszyscy razem. Znajdziemy kompromis”.

„Nie” – powtórzyła. „Za późno na kompromis”.

– Co masz na myśli?

Marina wyjęła z teczki kolejny dokument:

— Złożyłam pozew o rozwód.

Cisza była tak gęsta, że ​​słychać było tykanie zegara na ścianie.

– Ty… co?

— Mam dość bycia niewidzialnym we własnej rodzinie. Mam dość tego, że moje potrzeby nie są ważne. Mam dość bycia wygodnym.

– Mar, nie możesz… Mamy dzieci! Rodzinę!

– Mamy dzieci. Ale nie mamy rodziny. Mamy ciebie i mamy innych. Nie chcę już tak żyć.

Andriej zbladł:

– Nie możesz podejmować takich decyzji sam!

– Dlaczego? Możesz. Pojadę na wakacje bez ciebie – pamiętasz te słowa?

– Ale to… to jest coś zupełnie innego…

– Co jeszcze?

Otwierał i zamykał usta jak ryba wyjęta z wody.

– Mar, porozmawiajmy o tym spokojnie. Rozumiem, że jesteś zmęczony. Może powinienem więcej pomagać w domu…

– Piętnaście lat, Andrieju. Piętnaście lat czekałem, aż sam to zrozumiesz.

– Ale wszystko możemy naprawić! Zmienię się!

Marina spojrzała na niego z pewną smutną czułością:

– Wiesz, co jest najgorsze? Nie chcę, żebyś się już zmieniał. Nie chcę cię zmuszać, żebyś był inny. Chcę po prostu być z kimś, kto będzie mnie cenił od samego początku.

— A co z dziećmi?

– Dzieci zostaną ze mną. Będziesz je widywać i płacić alimenty. A tak przy okazji – wyjęła kalkulator – to zgodnie z prawem jedna trzecia twojej pensji. Plus połowa mieszkania i samochodu przy podziale majątku.

Andriej spojrzał na liczby i po raz pierwszy od dłuższego czasu zdał sobie sprawę, ile to będzie go kosztować.

– Mar, ale my się kochaliśmy…

– Kochałeś wygodną żonę. A ja kochałam mężczyznę, którego już nie ma. Albo którego nigdy nie było.

Wstała i ruszyła w stronę drzwi.

– Dokąd idziesz?

— Połóż dzieci spać. Niedługo jedziemy na wakacje. Prawdziwe wakacje. Gdzie nie będę ani mamą, ani żoną, ani gospodynią domową. Tylko sobą.

— Co się stanie, jeśli nie podpiszę papierów rozwodowych?

Marina odwróciła się w progu:

– A potem przez sąd. Wynik będzie ten sam, tylko dłuższy i droższy dla ciebie.

Wyszła, zostawiając Andrieja samego z kalkulatorem, papierami rozwodowymi i nagłym uświadomieniem sobie, że jego znany świat legł w gruzach. Tymczasem w pokoju dziecięcym rozległ się jej głos – spokojny, delikatny, zupełnie inny niż ten, którym przed chwilą do niego mówiła:

– Już niedługo, dzieci, jedziemy nad morze. Będziemy budować zamki z piasku, zbierać muszelki, pływać w falach…

I nagle Andriej zdał sobie sprawę, że czeka go nie tylko rozwód. Czeka go życie, w którym nikt nie ugotuje obiadu, nie zrobi prania ani nie przypomni mu o urodzinach matki. Gdzie zostanie sam ze swoimi zasłużonymi wakacjami i świadomością, że nie stracił żony – stracił dom.

Pojechała na wakacje bez niego. I nigdy nie wróciła.